Zaburzenia integracji sensorycznej 

 

Zaburzenia integracji sensorycznej pojawiają się, gdy układ nerwowy niewłaściwie organizuje bodźce zmysłowe, płynące z ruchu, docisku, dotyku, wzroku, słuchu, węchu, czy smaku. Należy pamiętać, że o zaburzeniach mówimy, gdy jakieś zachowania, czy reakcje dziecka, utrudniają codzienne funkcjonowanie, np. dziecko rano odmawia ubrania się z uwagi na nadwrażliwość dotykową, czy zatyka uszy, jak tylko wejdzie do szkoły i nie może się skupić przez hałas. Aby móc stwierdzić zaburzenia integracji sensorycznej musi wystąpić przynajmniej kilka niepokojących i powtarzających się objawów. Nie stwierdzimy więc zaburzeń, jeśli dziecko przejawia tylko jeden niepokojący symptom, np. nie lubi dostawać buziaków lub przeszkadzają mu metki.

 

Rodzaje zaburzeń 

 

Zaburzenia integracji sensorycznej można podzielić na 3 rodzaje:

1. Zaburzenia modulacji sensorycznej – w tej grupie wyróżniamy dzieci nadwrażliwe na bodźce, podwrażliwe (mające obniżoną wrażliwość) lub poszukujące pewnych doznań zmysłowych.
2. Zaburzenia różnicowania sensorycznego – kiedy dziecko nie zauważa różnic między bodźcami tych samych modalności, np. nie potrafi rozróżnić zapachów, czy smaków, określić, jakiej siły użyć do wykonania zadania, czy znaleźć jakiegoś przedmiotu na półce wśród innych rzeczy etc.
3. Zaburzenia motoryczne o podłożu sensorycznym – występują, kiedy dziecko ma nieprawidłową postawę, obniżone napięcie posturalne, słabą równowagę, trudności z koordynacją ruchową, czy planowaniem ruchu.

Miksowanie zaburzeń 

 

Czasami można usłyszeć, jak rodzice mówią, że ich dziecko jest nadwrażliwe na bodźce. I rzeczywiście zdarza się tak, że zaburzenia integracji sensorycznej mają u dziecka charakter jednorodny, czyli będzie ono wtedy np. nadwrażliwe dotykowo, słuchowo, wzrokowo, węchowo i przedsionkowo. Dzieje się tak jednak dosyć rzadko. Zdecydowanie częściej zaburzenia integracji sensorycznej są u dzieci niejednorodne. Często zdarzają się pacjenci, którzy są nadwrażliwi na bodźce dotykowe, czy słuchowe, a jednocześnie intensywnie poszukują wrażeń pochodzących z ruchu i ciężkiej pracy mięśni. Niejednokrotnie dodatkowo mają jeszcze komponentę zaburzeń posturalnych, a więc słabą równowagę, obniżone napięcie posturalne etc.

 

Są też dzieci, które mogą być nadwrażliwe i poszukujące wrażeń w obrębie jednego układu zmysłowego, np. intensywnie poszukują doznań dotykowych w obrębie dłoni i stóp, a mają nadwrażliwą głowę i twarz. Wówczas chętnie będą bawiły się różnymi masami plastycznymi, czy chodziły na bosaka po różnorakim podłożu, ale będą protestować podczas mycia twarzy, zębów, czy włosów.

 

Jak widać zaburzenia integracji sensorycznej mogą występować w różnych połączeniach. Dziecko może być jednocześnie nadwrażliwe na jeden rodzaj bodźców i może poszukiwać bodźców innej modalności. Ważne, by prawidłowo je zdiagnozować i zacząć terapię, aby pomóc dziecku w codziennym funkcjonowaniu.

 

Anna Chacińska

pedagog specjalny, specjalista integracji sensorycznej